فیشر یا شقاق مقعدی، پارگی کوچک و دردناکی در لایه داخلی مقعد است که میتواند در اثر یبوست، اسهال مزمن، زایمان یا سایر عوامل ایجاد شود. این عارضه با درد شدید هنگام اجابت مزاج، خونریزی و خارش همراه است. خوشبختانه، فیشر مقعدی در بیشتر موارد با روشهای غیرجراحی قابل درمان است، اما در صورت عدم بهبود، ممکن است نیاز به جراحی باشد. در این مقاله، به بررسی راههای درمان فیشر مقعدی میپردازیم.
درمانهای خانگی
- اصلاح رژیم غذایی: افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی (میوهها، سبزیجات، غلات کامل) و نوشیدن آب فراوان به نرم شدن مدفوع و کاهش فشار هنگام اجابت مزاج کمک میکند.
- حمام سیتز: نشستن در آب گرم (نه داغ) به مدت ١۵-٢٠ دقیقه، چند بار در روز، میتواند درد و اسپاسم عضلات مقعد را کاهش دهد. میتوانید از جوش شیرین یا نمک اپسوم در آب استفاده کنید.
- کمپرس سرد: استفاده از کمپرس سرد به مدت ١٠-١۵ دقیقه، چند بار در روز، میتواند التهاب و درد را کاهش دهد.
- پمادهای بیحسکننده موضعی: پمادهای حاوی لیدوکائین یا هیدروکورتیزون میتوانند درد و خارش را تسکین دهند.
- نرمکنندههای مدفوع: این داروها به نرم شدن مدفوع و کاهش فشار هنگام اجابت مزاج کمک میکنند.
درمانهای دارویی
- نیتراتها: پمادهای حاوی نیتروگلیسیرین یا دیلتیازم به شل شدن عضلات مقعد و افزایش جریان خون به ناحیه کمک میکنند که میتواند درد و بهبود زخم را تسریع کند.
- مسدودکنندههای کانال کلسیم: این داروها (مانند نیفدیپین) نیز به شل شدن عضلات مقعد کمک میکنند.
- تزریق بوتاکس: تزریق بوتاکس به عضلات مقعد میتواند اسپاسم را کاهش دهد و به بهبود فیشر کمک کند.
جراحی
در صورتی که فیشر مقعدی به درمانهای غیرجراحی پاسخ ندهد یا مزمن شود، ممکن است نیاز به جراحی باشد. رایجترین روش جراحی، اسفنکتروتومی داخلی جانبی (LIS) است که در آن بخش کوچکی از عضله اسفنکتر داخلی مقعد برش داده میشود تا فشار روی فیشر کاهش یابد و بهبود یابد. این عمل معمولا بهصورت سرپایی انجام میشود و میزان موفقیت بالایی دارد.
پیشگیری
• رژیم غذایی پرفیبر: مصرف کافی فیبر و مایعات به جلوگیری از یبوست و فشار هنگام اجابت مزاج کمک میکند.
• اجابت مزاج منظم: به تعویق انداختن اجابت مزاج میتواند منجر به سفت شدن مدفوع و افزایش خطر فیشر شود.
• بهداشت مناسب: تمیز کردن ملایم ناحیه مقعد پس از اجابت مزاج با آب گرم و صابون ملایم به جلوگیری از عفونت و تحریک کمک میکند.
سخن پایانی
در صورت مشاهده علائم فیشر مقعدی، حتما به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق داده شود و بهترین روش درمان برای شما تعیین شود. درمان به موقع میتواند از مزمن شدن فیشر و نیاز به جراحی جلوگیری کند. در صورت داشتن هرگونه نگرانی در مورد سلامتی خود، لطفا با پزشک خود مشورت کنید. شما میتوانید برای یافتن یک متخصص گوارش و کبد خوب در شهر محل سکونت خود به وبسایت گوارش ایران مراجعه کنید.